Nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ

Xã hội phát triển, đời sống vật chất và chất lượng cuộc sống của con người ngày càng được nâng cao, đồng nghĩa với việc tăng nhanh các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa như: đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid… Trong đó, số lượng bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ cũng ngày càng tăng cao.

Ở người bình thường, lượng mỡ trong gan là rất thấp. Nó chỉ chiếm khoảng từ 2 cho tới 4 % trọng lượng của gan, bao gồm các phospholipid, cholesteron, trigyceride, axít béo. Khi lượng mỡ tích tụ trong gan chiếm quá 5% trọng lượng của gan gây ra hiện tượng Gan nhiễm mỡ hay còn gọi gan thoái hoá mỡ. Lúc đó trong tế bào gan có chứa nhiều các giọt mỡ và bong bóng mỡ. Gan nhiễm mỡ mức độ nhẹ khi lượng mỡ trong gan chiếm 5 - 10%, nếu 10 - 25% là nhiễm mỡ mức độ vừa và nếu vượt quá 30% là nhiễm mỡ nặng. Việc tăng lượng mỡ bên trong gan có khả năng dẫn đến viêm gan do mỡ và xơ gan.

Gan nhiễm mỡ không phải là bệnh mà chỉ là biểu hiện lâm sàng của nhiều bệnh lý khác nhau. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ như:

- Béo phì, thừa năng lượng: do thành phần thức ăn không hợp lí, có nhiều chất béo như mỡ động vật, phủ tạng động vật (tim, gan, lòng…), các thức ăn chế biến sẵn (mì tôm, xúc xích, đồ hộp…), các thức ăn sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, hấp thu quá nhiều đường (bánh ngọt, kẹo, nước ngọt…),  cộng thêm chế độ sinh hoạt không điều độ (ngồi nhiều, ít vận động, tinh thần suy nhược căng thẳng). Năng lượng dư thừa sẽ chuyển một phần sang tích lũy dưới dạng mỡ đọng lại ở gan.

- Do giảm cân quá nhanh hoặc suy dinh dưỡng thiếu protein: Nếu một người ở trong tình trạng đói lâu ngày do ăn kiêng quá mức, lượng đường trong máu thấp khiến cơ thể phải tăng phân giải mỡ để cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể. Việc phân giải nhiều mỡ dẫn đến lượng acid béo đi vào trong máu nhiều và sẽ tích trữ mỡ trong gan, gây ra rối loạn chuyển hóa lipid máu, gan nhiễm mỡ.

-  Thói quen uống nhiều bia rượu: uống nhiều bia rượu làm tăng tổng hợp và giảm phân giải chất béo trong gan, kết quả là mỡ bị ứ lại trong gan.

- Người bị bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường (thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường type II do có sự rối loạn về chuyển hoá chất béo, đặc biệt nếu bệnh nhân đái tháo đường mà béo phì thì mức độ bị gan nhiễm mỡ càng cao), rối loạn chuyển hóa lipid máu.

- Viêm gan siêu vi: trong quá trình bị viêm gan siêu vi B, C, người bệnh thường có biến chứng của gan, đặc biệt là gan nhiễm mỡ.

- Do sử dụng một số thuốc như corticoid, amiodarone,  tetracyclin, các thuốc kháng ung thư, thuốc hocmon sinh dục nữ…

Bác sĩ Ninh Giang